Ludwik Mordarski

---

Życiorys

Ludwik Mordarski był osobą, której życie związane było z muzyką i tradycją. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach muzycznych, będąc synem Mieczysława, nauczyciela muzyki oraz założyciela orkiestry dętej „Echo Podhala”, a także Kazimiery Płaczek. Już od najmłodszych lat kształtował swoje umiejętności muzyczne.

Swój rozwój edukacyjny rozpoczął w Państwowym Liceum Administracyjno-Gospodarczym w Nowym Sączu, gdzie w 1951 roku uzyskał świadectwo dojrzałości. Następnie ukończył Studium Nauczycielskie w Tarnowie, a w 1982 roku uzyskał tytuł magistra wychowania muzycznego w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Kielcach. Ludwik był nie tylko muzykiem, ale także kompozytorem, założycielem i kierownikiem artystycznym zespołu Pieśni i Tańca „Limanowianie”, jak również dyrygentem orkiestry „Echo Podhala”.

Jego talent do gry na instrumentach oraz wiedza teoretyczna w zakresie muzyki, a także głęboka miłość do folkloru, były przekazane mu przez ojca. Wraz z rodzeństwem już jako dziecko uczestniczył w różnych wydarzeniach muzycznych, co wykształciło w nim pasję do muzyki ludowej. Ludwik wychowywał się w atmosferze, która podkreślała piękno muzyki oraz miłość do tradycji ludowych, co przyczyniło się do jego zaangażowania w ten gatunek.

W ciągu wielu lat swojej działalności, odwiedzał wsie powiatu limanowskiego, gdzie zbierał od najstarszych mieszkańców cenne informacje dotyczące folkloru muzycznego. W efekcie jego pracy, wiele melodii ludowych zostało zapisanych nutowo, a część z nich została opublikowana m.in. w IX tomie Dziedzictwa Kulturowego pt. „Muzyka Ziemi Limanowskiej”, gdzie współpracował ze swoim synem Leszkiem. Dociekał również innych aspektów kultury ludowej, takich jak obrzędy, zwyczaje, tańce czy przyśpiewki.

W trakcie swoich badań zyskał wiedzę na temat dawnych instrumentów pasterskich, takich jak: słomcok, pasterskie trąbki obojowe, rzemycek, burkoc-konewka oraz różnorodne fujarki. Po śmierci brata Mieczysława w 1959 roku, przejął kierownictwo orkiestry dętej „Echo Podhala”, co przyczyniło się do kontynuacji tradycji, które wytworzył jego zespół. W 1969 roku z kolei założył Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Limanowianie”.

W dniu 2 grudnia 2008 roku, podczas uroczystości w Miejskim Centrum Kultury „Sokół” w Nowym Sączu, odebrał z rąk marszałka województwa małopolskiego Marka Nawary Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, nadany mu przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Bogdana Zdrojewskiego. Ponadto, 14 sierpnia 2010 roku, Rada Miasta Limanowej oraz burmistrz Marek Czeczótka przyznali mu medal oraz tytuł Honorowego Obywatela Miasta Limanowej, zgodnie z uchwałą nr XLV/319 z dnia 30 kwietnia 2010 roku.

Ludwik Mordarski zmarł 18 września 2010 roku w Limanowej, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo muzyczne i kulturowe, które do dziś inspiruje wielu miłośników folkloru.

Ordery i odznaczenia

W przebogatej biografii Ludwika Mordarskiego znajdują się liczne wyróżnienia oraz odznaczenia, które świadczą o jego wkładzie w rozwój kultury i społeczeństwa. Poniżej przedstawiamy listę jego osiągnięć:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 1998 roku,
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, nadany w 1978 roku,
• Złoty Krzyż Zasługi, otrzymany w 1973 roku,
• Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, przyznany 9 lipca 2008 roku.

Twórczość i działalność muzyczna

Ludwik Mordarski jest postacią, która znacząco przyczyniła się do rozwoju kultury muzycznej w Polsce, a w szczególności w regionie limanowskim. Jego twórczość obejmuje różnorodne kompozycje, a wśród nich Suitę Pasterską, która powstała na podstawie motywów ludowych. Oprócz tego, opracował orkiestracyjne aranżacje pieśni legionowych oraz patriotycznych, a jego dorobek obejmuje ponad 100 pieśni, takich jak: Wśród Gór Beskidu, Przebolesna Matko, czy Witaj Nam Matko.

Regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Limanowianie”

Zespół ten zyskał sławę dzięki pasji miłośników folkloru, a jego powstanie miało miejsce w 1969 roku, dzięki wsparciu CPN w Krakowie oraz lokalnych liderów, takich jak Józef Pach oraz Edward Widomski. W skład pierwszych członków zespołu weszli między innymi: Ludwik Odziomek, Edward Król i Michał Pajor.

Repertuar „Limanowian” jest niezwykle bogaty i różnorodny, obejmując pieśni, przyśpiewki, tańce, a także obrzędy i zwyczaje, takie jak ograbek, słomioki śmiguśne, podłaźniki oraz jasełka. Te cenne tradycje zostały zebrane przez kierownika grupy, Ludwika Mordarskiego. Do roku 2006 zespół ten wykonał ponad 1200 występów zarówno w Polsce, jak i za granicą.

Orkiestra dęta (big-band) „Echo Podhala”

Orkiestra dęta „Echo Podhala” również dodaje blasku muzycznej działalności Mordarskiego, prezentując tradycyjne brzmienia, które są wpisane w lokalny folklor.

Dokumentacja folkloru limanowskiego

Ważnym osiągnięciem Ludwika Mordarskiego jest dokumentacja folkloru limanowskiego. Zrealizował zapisy nutowe dla ponad 300 melodii ludowych, a także zebrał informacje na temat dawnych instrumentów pasterskich, takich jak słomcok, rzemycek, burkoc oraz różnorodne fujarki.

Podróże

Ludwik Mordarski odbywał wiele podróży zagranicznych, które wzbogaciły jego doświadczenia i perspektywy. Wspólnie z Regionalnym Zespołem Pieśni i Tańca „Limanowianie” oraz orkiestrą „Echo Podhala” odwiedził różne zakątki świata.

Wśród krajów, które miał okazję zobaczyć, znajduje się Europa Zachodnia, gdzie odwiedził m.in. Niemcy, Hiszpanię, Włochy, a także bardziej odległe miejsca jak Kuwejt i Chiny.

Publikacje i filmografia

Publikacje własne i opracowania

W swojej bogatej twórczości, autor przyczynił się do rozwoju wiedzy o muzyce ludowej i tradycjach regionalnych w Polsce. W 1995 roku opisał instrumenty pasterskie z regionu limanowskiego w książce zatytułowanej Tradycyjne i obecnie stosowane instrumenty w muzyce ludowej na Ziemi Limanowskiej. W kolejnym roku, w opracowaniu pod redakcją prof. Alojzego Kopoczka, znalazły się jego badania dotyczące tych samych instrumentów, zawarte w publikacji Ludowe instrumenty muzyczne polskiego obszaru karpackiego (1996).

Autor nie ograniczył się jedynie do opisu instrumentów. W leksykonie Taniec w polskiej tradycji (dr Grażyna Władysława Dąbrowska, 2005) znalazł się również jego opis tańców i melodii ludowych z regionu limanowskiego. Co więcej, w 2005 roku wydana została jego praca Muzyka Ziemi Limanowskiej, która dostarcza cennych informacji na temat lokalnych tradycji muzycznych.

Filmy

W obszarze filmowym, autor stworzył kilka znaczących dzieł dokumentalnych. Twórcy Instrumentów Ludowych i Instrumentaliści Ziemi Limanowskiej przedstawia ich pasję i zaangażowanie w zachowanie i propagowanie lokalnej kultury. Dużym zainteresowaniem cieszy się również dokumentalny film Obrzędy, zwyczaje w regionie limanowskim, w którym ukazano tradycje kultywowane przez regionalny Zespół Pieśni i Tańca „Limanowianie”. Warto zauważyć, że autor momentalnie przybliża tematykę związaną z Józefem Piłsudskim i jego pobytem na Ziemi Limanowskiej w 1914 roku, koncentrując się na pomnikach oraz cmentarzach z okresu I wojny światowej.

Wśród filmów kronikarskich, które zasługują na uwagę, można wymienić: Kapela Limanowska w Kuwejcie (1990), a także dokumenty dotyczące występów zespołu „Limanowianie” w Hiszpanii jako część Światowej Wystawy EXPO-92 w Sewilli (1992) oraz na Światowych Targach Turystyki w Berlinie (1994).

---

Oceń: Ludwik Mordarski

---