Zygmunt Peszkowski (cukiernik)

---

Życiorys

Zygmunt Peszkowski przyszedł na świat 15 maja 1875 roku w Limanowej, jako syn Apolinarego oraz Karoliny, z domu Hołopup. Miał brata stryjecznego, Ludwika Peszkowskiego, który pełnił funkcję dyrektora szkoły wydziałowej w Krakowie. Był utalentowanym cukiernikiem, który zyskał dużą renomę w swojej dziedzinie. W 1906 roku otworzył w Sanoku lokal gastronomiczny, który nazywał się „cukiernią Peszkowskich”. Mieścił się w secesyjnej kamienicy przy ówczesnej ulicy Liskiej, a obecnie przy ulicy Jagiellońskiej pod numerem 53, który po zmianach adresowych jest teraz numerem 10.

Kamienica, w której znajdowała się jego cukiernia, pierwotnie należała do Jana Słuszkiewicza, co potwierdzają płaskorzeźbione inicjały „JS” umieszczone na fasadzie budynku. Następnie przeszła w ręce Jana Terleckiego. W lokalu na parterze działała cukiernia, natomiast wytwórnia produktów cukierniczych mieściła się w podwórzu. Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku, 18 kwietnia 1907 roku otrzymał koncesję na prowadzenie cukierni oraz sprzedaż win, kawy i herbaty.

Na 17. Międzynarodowej Wystawie Spożywczej i Higienicznej, która miała miejsce w Paryżu w maju 1910 roku, Zygmunt Peszkowski został uhonorowany dyplomem oraz złotym medalem za wyjątkowe cukry i ciasta, które w konkursie prezentowały wizerunek Grzegorza z Sanoka. Po zdobyciu wyróżnienia, umieścił je na wystawie przy wejściu do swojej cukierni, a z tej okazji wydał także pamiątkową pocztówkę.

W związku ze zniesieniem propinacji w Galicji, a także planowanym wprowadzeniem ustawy o koncesjach szynkarskich w 1911 roku, dostał obietnicę przyznania koncesji na prowadzenie cukierni w Sanoku jesienią 1910. Jego lokal był często odwiedzany przez elitę Sanoka. W trakcie II wojny światowej, w 1941 roku odbyły się obchody 35-lecia istnienia tej cukierni, która wówczas funkcjonowała jako Konditorei – Cukiernia Zygmunt Peszkowski.

Hymnem w jego życiu była Maria Kudelska, herbu Ślepowron, z którą wziął ślub 12 lutego 1916 roku w Sanoku. Maria, urodzona w 1896 roku, miała ciekawe rodzinne powiązania, jej dziadek był mężem Marii Babskiej, krewnej Henryka Sienkiewicza. Zygmunt wraz z rodziną zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Jagiellońskiej, po przemianowaniu w PRL znanej jako ul. Karola Świerczewskiego 28, a później 26, w domu znajdującym się poniżej cukierni. W czasie wojny, rodzina Peszkowskich udzielała schronienia kurierom Polskiego Państwa Podziemnego oraz Żydom.

Para doczekała się dzieci: Heleny (1916–1918, zmarłej w wyniku epidemii hiszpanki), Zdzisława (1918-2007, harcerz, żołnierz oraz ksiądz katolicki), Wiesława Zygmunta Mariana (1920-1976, który był przed wojną pomocnikiem cukierniczym, później żołnierzem gen. Stanisława Maczka oraz emigrantem w USA, gdzie został kierownikiem fabryki) oraz Bolesława (1922-1977, znanego m.in. z aktywności jako tenisista stołowy w klubie Sanoczanka Sanok).

Zygmunt angażował się w życie lokalnej społeczności, był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”, z którym współpracował w latach 1912, 1921, 1924 oraz 1939. W 1946 roku brał udział w próbie reaktywacji stowarzyszenia. Zmarł 24 sierpnia 1946 roku w Sanoku, a jego pogrzeb odbył się 26 sierpnia tego samego roku. Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.

Po śmierci Zygmunta cukiernię prowadził przez krótki czas jego syn Bolesław. W 1951 roku lokal został przejęty przez Spółdzielnię Spożywców „Społem” oraz upaństwowiony, w wyniku czego zmienił nazwę na kawiarnię „Ewa”. 11 listopada 2013 roku na fasadzie kamienicy przy ul. Jagiellońskiej 10 sanoccy harcerze z Hufca ZHP Ziemi Sanockiej im. ks. hm. Zdzisława Peszkowskiego zamontowali tablicę informacyjną, aby uczcić pamięć o istnieniu cukierni.

---

Oceń: Zygmunt Peszkowski (cukiernik)

---