Karol Franciszek Ksawery Szeliga Żuławski to wybitna postać w historii polskiej medycyny. Urodził się 13 października 1845 roku w Limanowej, a swoją karierę związał z psychiatrią, stając się jednym z czołowych lekarzy w tej dziedzinie. Zmarł 3 grudnia 1914 roku w Krakowie.
Był profesorem psychiatrii na Uniwersytecie Jagiellońskim, wpływając na rozwój tej dziedziny nauki w Polsce. Działał również jako prezes Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego, gdzie jego wiedza i doświadczenie przyczyniły się do podnoszenia standardów opieki psychiatrycznej oraz promowania innowacyjnych metod leczenia.
Życiorys
Karol Żuławski był postacią niezwykle ważną w historii psychiatrii w Polsce. Urodził się jako syn Leona Hermenegildusa Żuławskiego oraz Karoliny Henrietty Ekhan. Po ukończeniu gimnazjum we Lwowie podjął studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie w 1870 roku otrzymał naukowy tytuł doktora wszech nauk lekarskich.
W 1877 roku rozpoczął pracę jako sekundariusz w oddziale dla obłąkanych, epileptyków oraz chorych po ukąszeniu przez wściekłe psy w Szpitalu św. Ducha, w którym, prywatnie, prymariuszem był Gustaw Neusser. Dwa lata później, w 1879 roku, oddział przeniesiono do Szpitala św. Łazarza, co stanowiło znaczący krok w rozwoju jego kariery.
W 1886 roku habilitował się jako docent psychiatrii, co w owym czasie otworzyło mu drzwi do wyższej kariery akademickiej. W 1897 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym psychiatrii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Oprócz pracy naukowej i dydaktycznej, miał także własny zakład dla nerwowo chorych, który zlokalizowany był przy ul. Długiej 83 w Krakowie. W jegośród pacjentów znajdował się m.in. Stanisław Wyspiański oraz Teodora Matejkowa, żona znanego malarza Jana Matejki.
Życie prywatne Karola Żuławskiego było również pełne wyzwań i radości. Był żonaty z Władysławą Ludwiką Heleną Sikorską (1847–1911) i razem wychowali siódemkę dzieci: Włodzimierza, Marię, Leona, Józefa, Annę, Helenę oraz Zygmunta.
Po śmierci znalazł spoczynek na cmentarzu Rakowickim w rodzinnym grobowcu (kwatera Ra), gdzie pochowani są również inni członkowie jego rodziny.
Wybrane prace
Karol Żuławski, znany ze swojej działalności w dziedzinie psychiatrii, w znaczący sposób wpłynął na rozwój tego obszaru nauki. W jego dorobku można znaleźć wiele interesujących prac, które przyczyniły się do poszerzenia wiedzy o zaburzeniach psychicznych.
- Przypadek obłędu ostrego (Delirium acutum). Przegląd Lekarski, 1884,
- Sprawozdanie naukowe z ruchu chorych w zakładzie dla obłąkanych w Krakowie w ciągu r. 1883. Przegląd Lekarski, 1885,
- O urojeniach. Kraków, 1891.
Przypisy
- Jan WiktorJ.W. Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 334, ISBN 978-83-233-4527-5.
- Listy Stanisława Wyspiańskiego. Wydawnictwo Literackie, 1998, s. 679.
- Piotr Szarejko: Słownik lekarzy polskich XIX wieku. Tom 3. Wydawnictwo Naukowe Semper, 1995, s. 411–413, ISBN 83-85810-82-X.
- Stanisława Serafińska: Jan Matejko: wspomnienia rodzinne. Wydawnictwo Literackie, 1955, ss. 511, 515–519.
Oceń: Karol Żuławski